Το χρησιμοποιούμε καθημερινά, αυτό όμως που οι περισσότεροι αναγνωρίζουμε ως internet δεν είναι παρά ένα μικρό κομμάτι του, γνωστό ως Επιφανειακός Ιστός (Surface Web).
Στο κομμάτι αυτό του διαδικτύου εμφανίζονται όσες σελίδες ευρετηριάζονται από τις μηχανές αναζήτησης. Σε αυτές ανήκουν όλες οι γνωστές μας σελίδες, όπως το Facebook, το YouTube, το Ebay ή οποιαδήποτε άλλη είναι ενεργή στον παγκόσμιο ιστό.
Οι μηχανές αναζήτησης χρησιμοποιούν αυτόματα προγράμματα που ονομάζονται Crawlers ή Spiders, τα οποία επισκέπτονται τις σελίδες και τις κατηγοριοποιούν με βάση το περιεχόμενό τους, προκειμένου να τις εμφανίζουν στους χρήστες που πραγματοποιούν μία σχετική αναζήτηση. Αυτό βέβαια αφορά μόνο τις σελίδες που έχει επιτραπεί από τους δημιουργούς τους να εμφανίζονται στα αποτελέσματα των μηχανών αναζήτησης.
Παρόλο που ο όγκος αυτού του περιεχομένου είναι τεράστιος, στην πραγματικότητα το κομμάτι του ιστού που παραμένει κρυφό και είναι γνωστό ως Deep Web είναι κατά πολύ μεγαλύτερο.
Τι είναι το Deep Web;
Ο «Βαθύς Ιστός» ή συνηθέστερα Deep Web είναι το κομμάτι εκείνο του παγκόσμιου ιστού που δεν εμφανίζεται στα αποτελέσματα των μηχανών αναζήτησης. Αν και δεν μπορεί να υπολογιστεί επακριβώς το μέγεθός του εκτιμάται ότι μπορεί να αποτελεί ακόμα και το 99% του ιστού.
Συχνά ο παγκόσμιος ιστός παρομοιάζεται με ένα παγόβουνο. Ο κυρίως όγκος του παγόβουνου βρίσκεται κάτω από την επιφάνεια και δεν είναι ορατός, ακριβώς όπως και το deep web που δεν είναι προσβάσιμο από τον οποιονδήποτε.
Στο deep web μπορούμε να βρούμε ιδιωτικά στοιχεία (π.χ. λογαριασμούς Google, προφίλ Facebook), βάσεις δεδομένων στις οποίες δεν επιτρέπεται η πρόσβαση χωρίς ειδική άδεια (π.χ. ιατρικές, επιστημονικές), ιδιωτικά αρχεία εταιρειών και επιχειρήσεων, χώρους αποθήκευσης cloud κ.λπ.. Επίσης εδώ ανήκουν τα διαχειριστικά περιβάλλοντα όλων των ιστοσελίδων.
Το Deep Web αποτελεί κατά κάποιο τρόπο το παρασκήνιο του internet που ξέρουμε και χρησιμοποιούμε και δεν πρέπει να συγχέεται με το Dark Web ή αλλιώς τον «Σκοτεινό Ιστό».
Τι είναι το Dark Web;
Το Dark Web ή Σκοτεινός Ιστός είναι μέρος του Deep Web. Είναι το τμήμα του ιστού που μπορεί να προσφέρει πλήρη ανωνυμία στους χρήστες του και η πρόσβαση σε αυτό γίνεται μόνο μέσω ειδικού λογισμικού.
Οι διευθύνσεις των σελίδων που είναι προσβάσιμες μέσα στο dark web έχουν κατάληξη .onion αντί για τα συνηθισμένα .com, .gr, ή .edu. Για να βρείτε αυτές τις σελίδες δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε έναν από τους γνωστούς browsers, όπως είναι ο Chrome ή ο Firefox, αλλά πρέπει να τις αναζητήσετε χρησιμοποιώντας έναν ειδικό περιηγητή που κρυπτογραφεί και καθιστά ανώνυμη την περιήγησή σας στον ιστό. Ο γνωστότερος τέτοιος περιηγητής είναι ο TOR.
Το όνομα TOR προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων The Onion Routing. Αυτό που κάνει ο TOR προκειμένου να διασφαλίσει ότι η περιήγησή σας παραμένει ανώνυμη είναι να κρυπτογραφεί τα δεδομένα πριν αποσταλούν και στη συνέχεια να τα αποστέλλει στον προορισμό τους μέσω πολλών διαδοχικών κόμβων. Ο κάθε κόμβος αποκρυπτογραφεί μόνο ένα μικρό κομμάτι των δεδομένων που αφορά μόνο τον επόμενο προορισμό (κόμβο). Με αυτό τον τρόπο μόνο ο τελικός αποδέκτης μπορεί να γνωρίζει το περιεχόμενο των σταλθέντων δεδομένων.
Αυτή η στρωματοποιημένη διαχείριση των δεδομένων έδωσε και το όνομά του στον περιηγητή TOR αφού ομοιάζει με τα διαδοχικά στρώματα που βρίσκουμε σε ένα κρεμμύδι.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι παρά το γεγονός ότι το dark web και συνεπώς ο TOR χρησιμοποιούνται από χρήστες κυρίως για παράνομες δραστηριότητες, ο συγκεκριμένος περιηγητής δε δημιουργήθηκε από κάποιον εγκληματία. Ο TOR δημιουργήθηκε από το αμερικανικό Ναυτικό προκειμένου να προστατευτούν οι ευαίσθητες στρατιωτικές επικοινωνίες και να μοιράζονται απόρρητα δεδομένα μέσω κρυπτογραφημένων δικτύων.
Εκτός από τον TOR καλό είναι αν θέλετε να περιηγηθείτε στο dark web, να εγκαταστήσετε και ένα εικονικό δίκτυο (VPN), ενώ για να πετύχετε απόλυτη ανωνυμία πρέπει να απενεργοποιήσετε και πρόσθετα ή προγράμματα που μπορεί να στέλνουν πληροφορίες στο παρασκήνιο σχετικά με τη δραστηριότητά σας.
Ποιοι χρησιμοποιούν το dark web;
Το βασικό δέλεαρ του σκοτεινού ιστού είναι ότι προσφέρει ανώνυμη περιήγηση. Αυτό μπορεί να είναι χρήσιμο για άτομα που πρέπει να κρατήσουν μυστική την ταυτότητά τους γιατί κινδυνεύουν, για άτομα που ζουν σε χώρες με απολυταρχικά καθεστώτα και θέλουν να αποφύγουν τη λογοκρισία, για δημοσιογράφους που θέλουν να προστατεύσουν τις πηγές τους ή ακόμα και για το μέσο χρήστη που δε θέλει να παρακολουθείται το κάθε του βήμα online.
Όπως και καθετί άλλο βέβαια υπάρχει και η σκοτεινή πλευρά του πράγματος, αφού η πλήρης ανωνυμία που προσφέρει το dark web σημαίνει ότι χρησιμοποιείται και για κάθε είδους παράνομη δραστηριότητα: εμπόριο όπλων, ναρκωτικών και λευκής σαρκός, επί πληρωμή δολοφόνοι, παιδική πορνογραφία και πολλά ακόμη εγκλήματα διαπράττονται καθημερινά κάτω από την κάλυψη του σκοτεινού δικτύου.
Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το dark web είναι το «κρησφύγετο» των χάκερς και όποιος το επισκέπτεται είναι εξαιρετικά πιθανό να πέσει θύμα τους.
Εάν λοιπόν θέλετε και εσείς κάποια στιγμή να ρίξετε μια ματιά στη σκοτεινή πλευρά του internet μη χρησιμοποιείτε ποτέ τα πραγματικά σας στοιχεία και μην πραγματοποιείτε λήψεις και συναλλαγές.
Επίσης να θυμάστε ότι αν και η χρήση του dark web αυτή καθαυτή δεν είναι παράνομη, σε κάθε περίπτωση μπορεί να θεωρηθεί ύποπτη από τις αρχές και να βρεθείτε μπλεγμένοι ακόμα και αν δεν κάνετε κάτι παράνομο.